مبانی نظری و پیشینه تحلیل مکانی فضایی کاربری های آموزشی شهری

بصورت فایل ورد

همراه با منابع

2-1- پیشینه تحقیق...............................................................................................................................14

2-2- فضای جغرافیایی........................................................................................................................15

2-3- سازمان اجتماعی و سازمان فضایی..............................................................................................15

2-4- کاربری زمین...............................................................................................................................16

2-5- برنامه ریزی کاربری زمین...........................................................................................................16

2-6- اهداف برنامه ریزی کاربری اراضی شهری.................................................................................16

الف- اهداف کلان ..........................................................................................................................17

ب- اهداف خرد یا ویژه ..................................................................................................................17

2-7- معیارهای عمومی و بهینه در مکان یابی کاربری های شهری.......................................................18

2-8- کاربری فضاهای آموزشی و عوامل مؤثر در مکان یابی آنها.........................................................21

2-8-1- همجواری ناسازگار با کاربری آموزشی..............................................................................22

2-9- دیدگاه عمومی.............................................................................................................................24

2-9-1- دسته اول ،معیارهای مربوط به شرایط استقرار مدارس در محیط.........................................24

2-9-2- دسته دوم ،معیار و مشخصات پایه ای مکان اختصاص یافته.............................................25

2-10- کاربری فضاهای آموزشی در ارتباط با کاربری سازگار.............................................................25

2-11- کاربری نیمه سازگار با کاربری آموزشی....................................................................................26

2-12- کاربری آموزشی با کاربری های ناسازگار و دیگر تأسیسات شهری..........................................27

2-13- سطوح آموزشی.........................................................................................................................29

2-14- مطلوبیت مکان برای استقرار مراکز آموزشی ............................................................................33

2-15- مکان یابی فضاهای آموزشی و شرایط محیطی..........................................................................33

2-16- شبکه دسترسی (دسترسی پیاده - دسترسی سواره )..................................................................34

2-17- سرانة زمین................................................................................................................................37

2-18- سرانةشهری و مسکونی ..............................................................................................................37

2- 19- تراکم جمعیت ..........................................................................................................................37

2-20- تراکم شهری ............................................................................................................................38

2-21- تراکم مسکونی..........................................................................................................................38

2-22- استاندارهای شهری...................................................................................................................39

2- 23- سطوح آموزشی و تقسیمات کالبدی شهر................................................................................39

2-24- سرانة آموزشی..........................................................................................................................40

2- 25- تقسیم بندی فضاهای آموزشی................................................................................................41

2-26- نظریه ها...................................................................................................................................41

2- 27- مکتب ساختارگرایی و جغرافیای شهری ................................................................................43

2- 28 - مکتب کارکرد گرایی..............................................................................................................44

2- 29- معرفی دیدگاههای اساسی در کاربری زمین............................................................................45

2-30- مدل مورد استفاده در برنامه ریزی کاربری اراضی شهری.........................................................48

2-1- پیشینه تحقیق:

ظهور دیدگاه مکان یابی نخستین بار توسط آلفرد وبر با دیدگاه مکان یابی صنعتی مطرح گردید . از قرن نوزدهم میلادی نظریه پردازان مختلفی سعی نمودند چگونگی توزیع شهرها و روستاها را در مکان هایی که استقرار یافته اند ، مشخص و رابطه آنها را با یکدیگر روشن سازند. در این میان فون تونن ، والتر کریستالر ، آگوست لوش ، نظریاتی را در ارتباط با مکان مرکز ابراز داشته اند. (زیاری 1378 ، ص 204)  

اما درباره مکان یابی فضاهای آموزشی در سطح سازمان های بین المللی در رابطه با مدیریت و مکان یابی فضاهای آموزشی ، سازمان یونسکو در سطح کشور نامیبیا تحقیقی را به انجام رسانده است که در این مطالعه سطح بندی حوزه نفوذ هر کدام از مدارس در نقاط مختلف شهری بر حسب پارامترهای فاصله صورت گرفته و به نتایج مفیدی در رابطه با مناطق کمبود و مازاد این فضاها دست یافته اند.

اولین تحقیق علمی در ایران برای تدوین ضوابط و الگوهایی جهت استقرار مدارس در سال 1353 زیر نظر واحد تحقیقات دفتر فنی آموزش و پرورش صورت گرفت . این تحقیقات که توسط کارلوتستا ، کارشناس یونسکو در ایران و تنی چند از همکاران ایرانی اش انجام یافت . تقریباً در نوع خود کامل ترین ضوابط برای ساخت فضاهای آموزشی ایده ال در خصوص معماری ، همچنین شهرسازی بوده است .

( سرور ، هوشنگ ، 1381 ص 8)

پس از به وجود آمدن دفتر نوسازی ، توسعه تجهیز مدارس در سال 1354 تلاش هایی جهت کاهش کمبودهای ضوابط استقرار واحدهای آموزشی صورت پذیرفت که از آن جمله می توان به ضوابط های جدید در سالهای 1357 و 1363 اشاره نمود که با شرایط حاکم بر انقلاب و اصل صرفه جویی تهیه گردیده بود. از جمله فعالیتهای مشابه در این زمینه طرح استقرار مدارس ابتدایی شهرستان شاهرود بوده است که در بخش معاونت طرح ها و بررسی های وزارت آموزش و پرورش توسط یونسکو در ایران صورت گرفته است. در استان گیلان نیز یونسکو در قبل از انقلاب اسلامی اقدام به ساخت هنرستان کشاورزی جنت لاکان واقع در انتهای لاکان رشت نموده است.

برای دستیابی به سایر تحقیقات انجام شده می توان به پژوهشکده سازمان آموزش وپرورش استان هایی همچون گیلان ، کردستان ، تهران ، و همچنین دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت مراجعه نموده که از آن جمله می توان به تجزیه و تحلیل و توزیع مکانی و مکان یابی (1383) مراکز آموزشی با استفاده از سیستم (GIS) مورد مطالعه ، مدارس ابتدایی شهر گنبد کاووس پایان نامه کارشناسی ارشد عبدالوهاب شرافتی ، مکان یابی مراکز آموزش خدمات رسانی در سطوح شهری با استفاده از مدلهای (GIS) ، مطالعه موردی مدارس متوسطه پسرانه شهر تفت پایان نامه کارشناسی ارشد عبدالوهاب شرافتی (1383) و مکان یابی فضاهای آموزشی دور های مختلف در استان گیلان که کار تحقیق شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان گیلان است و به پایان نامه محمدعلی قدیمی با عنوان بررسی عملکرد طرح جامع رشت در رابطه با فضاهای آموزشی و همچنین درباره مکان یابی خدمات آموزشی در نواحی روستایی ( مطالعه موردی بخش حریق شهرستان تالش) اشاره کرد.